28 marca 2024r.
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
 
Synonimy  ->
osteoartroza, zniekształcające zapalenie stawów
Opis  ->
Jest to zespół chorobowy polegający na przedwczesnym zużyciu i zwyrodnieniu tkanek tworzących staw. Podstawową rolę odgrywają zmiany patologiczne w chrząstce stawowej, tworzenie wyrośli kostnych i rozwój stanu zapalnego w okolicznych tkankach miękkich. Choroba może dotyczyć każdego stawu, ale najczęściej występuje w stawach rąk i stóp, stawach biodrowych i kolanowych oraz w stawach kręgosłupa. Zwykle pojawia się po 40 roku życia.
Objawy  ->
  • Bóle i sztywność stawów oraz bóle krzyża
  • Ograniczenie ruchomości i utrata sprawności chorego stawu
  • Czasami obrzęk chorego stawu, szczególnie stawów palców
  • Trzeszczenie i tarcie, które jest słyszalne i wyczuwalne podczas ruchu stawu
  • Brak objawów stanu zapalnego (zaczerwienienia, nadmiernego ucieplenia)
  • Reagowanie na zmiany pogody – szczególnie zimno oraz wilgoć nasilają dolegliwości


  • Kontaktu z lekarzem wymaga:
  • Wystąpienie wymienionych dolegliwości
  • U osób zdiagnozowanych i leczonych: wystąpienie nowych, nieznanych dotychczas objawów, co może świadczyć o ubocznych efektach stosowanych leków
  • Przyczyny  ->
    Przyczyny choroby nie są jak dotąd dostatecznie wyjaśnione. Uważa się, że na rozwój zmian zwyrodnieniowo-zniekształceniowych stawów wpływ mają czynniki biologiczne, mechaniczne, biochemiczne, zapalne i immunologiczne. W około 20% przypadków przyczyna choroby jest niemożliwa do ustalenia (tzw. pierwotne zmiany zwyrodnieniowe).

    Czynniki sprzyjające zachorowaniu
  • Otyłość
  • Ciężka praca nadmiernie obciążająca stawy
  • Przebyte zapalenia i urazy stawów
  • Schorzenia reumatyczne
  • Stosowanie leków sterydowych
  • Choroby powodujące różnice w długości kończyn
  • Przeciążenia stawów związane z aktywnością fizyczną i starzeniem się (prawie każda osoba po 50 roku życia ma dolegliwości spowodowane chorobą zwyrodnieniową stawów)
  • Zapobieganie  ->
  • Utrzymanie prawidłowej wagi ciała
  • Wykonywanie regularnych ćwiczeń fizycznych, unikanie zajęć nadmiernie obciążających stawy, szczególnie po 40 roku życia
  • Odpowiednio wczesne leczenie wszelkich chorób stawów
  • Przebieg  ->
    Powstałych zmian zwyrodnieniowych nie można cofnąć. Można natomiast złagodzić objawy choroby. Zaniedbywanie leczenia i nie stosowanie się do zaleceń lekarza może przyspieszyć rozwój choroby, prowadząc do znacznego ograniczenia sprawności pacjenta. Dolegliwości bólowe, początkowo niewielkie, stopniowo narastają, przeszkadzając w czasie snu i wykonywaniu czynności codziennych. Wielu pacjentów wymaga ostatecznie operacyjnego zastąpienia chorego stawu stawem sztucznym (endoproteza).
    Powikłania  ->
  • Zaniki mięśni w okolicy chorego stawu i narastające przykurcze
  • Pogłębiające się ograniczenie ruchomości stawu
  • Bardzo silne dolegliwości bólowe, uniemożliwiające jakąkolwiek aktywność chorego
  • Inwalidztwo
  • Badania  ->
    Standardowo wykonuje się zdjęcia rentgenowskie chorego stawu. Dodatkowo wykonuje się badania laboratoryjne krwi, a czasami – także badania płynu z chorego stawu.
    Cel leczenia  ->
    Celem leczenia jest przede wszystkim zmniejszenie dolegliwości bólowych, zatrzymanie postępu choroby oraz przywrócenie sprawności ruchowej pacjenta.
    Leczenie  ->
    Zalecenia ogólne
  • Leczenie powinno być prowadzone pod kontrolą lekarza ortopedy przy współpracy rehabilitanta, a często również lekarza reumatologa
  • Zabiegi rehabilitacyjne, fizykoterapia i masaże stanowią bardzo ważny element procesu leczniczego
  • Często konieczna jest zmiana stylu życia i modyfikacja sposobu wykonywania wielu czynności codziennych
  • W przypadku zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa szyjnego często stosuje się kołnierze ortopedyczne
  • W zmianach kręgosłupa lędźwiowego pomocne są specjalne pasy i gorsety ortopedyczne
  • W bólach krzyża wskazane jest spanie na twardym materacu
  • Chore stawy nie powinny być narażone na zimno
  • Zanikom mięśniowym zapobiega umiarkowana aktywność fizyczna (zgodnie ze wskazówkami lekarza)
  • Czasami w zwalczaniu dolegliwości bólowych stosowana jest akupunktura
  • Przeciążeniom chorego stawu zapobiegają specjalne stabilizatory, laski lub kule
  • U osób z nadwagą niezbędna jest redukcja wagi ciała


  • Leczenie farmakologiczne
    Z leków stosuje się głównie leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozluźniające mięśnie. W wielu przypadkach leki wstrzykuje się bezpośrednio do chorego stawu.
    Leczenie operacyjne  ->
    Zmiany zaawansowane, którym towarzyszą silne dolegliwości bólowe, bardzo często wymagają leczenia operacyjnego, polegającego na wymianie chorego stawu i zastąpieniu go endoprotezą.
    Podpis  ->
    Opracował
    lek. med. Robert Frąc

    Nota prawna


    Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.