Jest to łagodne zaburzenie przemiany materii, objawiające się nieznacznym podwyższeniem stężenia bilirubiny we krwi. Bilirubina jest substancją powstającą w wyniku rozpadu krwinek czerwonych. Jej nadmiar we krwi powoduje żółtaczkę – żółtawe zabarwienie białkówek oczu, błon śluzowych i skóry. Zespół Gilberta zwykle wykrywa się przypadkowo, w wyniku kontrolnych badań laboratoryjnych.

Zwykle jedynym objawem jest niewielkie zażółcenie oczu, a niekiedy i skóry, którego intensywność okresowo zwiększa się i zmniejsza. Charakterystyczne jest nasilanie się żółtaczki po dłuższym (np. trzydniowym) okresie głodowania.

Kontaktu z lekarzem wymaga:
Wystąpienie żółtawego zabarwienia oczu i skóry (zaobserwowane przez siebie lub osoby z otoczenia).

Bilirubina powstaje w wyniku rozpadu krwinek czerwonych. Wątroba wychwytuje bilirubinę z krwioobiegu, przetwarza ją i wydala do jelit wraz z żółcią. W zespole Gilberta, z powodu niedoboru jednego z enzymów, przemiany bilirubiny ulegają zaburzeniu, co objawia się wzrostem jej stężenia we krwi, czyli żółtaczką. W przebiegu choroby nie występują poważne zaburzenia czynności wątroby. Jednak każda, nawet łagodna żółtaczka wymaga diagnostyki w celu wykluczenia innych poważnych schorzeń. Zespół Gilberta występuje u co 20 osoby, częściej u mężczyzn i zwykle objawia się w 3 lub 4 dekadzie życia.

Nie istnieją żadne specjalne metody zapobiegania chorobie.

Zespół Gilberta ma przebieg łagodny, nie stanowi zagrożenia dla życia chorego.

Nie występują.

Po stwierdzeniu zażółcenia oczu i skóry lekarz zleca zwykle zbadanie czynności wątroby. Jeśli nie ma żadnych innych objawów, nie występują cechy wzmożonego rozpadu krwinek czerwonych i, oprócz podwyższonego stężenia bilirubiny, nie stwierdza się innych nieprawidłowości w próbach wątrobowych, nie ma potrzeby przeprowadzania dalszych badań.

Zespół Gilberta nie wymaga leczenia.

Zalecenia ogólne
Wzrost stężenia bilirubiny i nasilenie żółtaczki obserwuje się na skutek niejedzenia, po dużych wysiłkach fizycznych, w czasie gorączki, chorób zakaźnych oraz po nadużyciu alkoholu i zabiegach operacyjnych. Odradza się więc dłuższe okresy głodzenia się oraz spożywanie większych ilości alkoholu.
Rodzaj diety nie ma istotnego znaczenia. Aktywność fizyczna (poza wyczerpującymi wysiłkami) nie powinna mieć wpływu na nasilenie objawów.

Leczenie farmakologiczne
Leczenie farmakologiczne nie jest potrzebne.
Wiadomo jednak, że fenobarbital (Luminal), lek stosowany między innymi w leczeniu padaczki, zwiększa aktywność wadliwego enzymu i w czasie jego stosowania stężenie bilirubiny we krwi zmniejsza się.
Podobnie jak u zdrowych, u osób z zespołem Gilberta wiele różnych leków, zwłaszcza przyjmowanych przez dłuższy czas, może doprowadzić do uszkodzenia wątroby, co również może objawiać się żółtaczką. Zalecane środki ostrożności nie różnią się w tym przypadku od ogólnie stosowanych.

Opracowała
lek. med. Edyta Zagórowicz