Migotanie przedsionków oznacza bardzo szybką, nieskoordynowaną czynność przedsionków. Skurcz przedsionków jest nieefektywny i przypomina falowanie, co powoduje gorsze napełnianie komór i zmniejszenie objętości wyrzutowej serca. Ważnym objawem jest niemiarowa czynność komór, tzn. czas pomiędzy poszczególnymi skurczami jest każdorazowo inny.
Wyróżnia się utrwalone migotanie przedsionków (trwające stale) oraz napadowe migotanie przedsionków (trwające - według różnych opracowań - od 3 do 7 dni). W napadowym migotaniu przedsionków w okresach bez migotania występuje z reguły prawidłowy rytm serca.

Czasem migotanie przedsionków przebiega bez uchwytnych objawów i dolegliwości. Niekiedy pacjent odczuwa jedynie niemiarową, szybką lub wolną akcję serca (tzw. arytmia serca).
W pozostałych przypadkach migotanie przedsionków może dawać takie objawy i dolegliwości, jak: osłabienie, zawroty głowy, mdłości, przejściowe utraty przytomności, dolegliwości o typie dusznicy bolesnej, duszność, objawy niewydolności krążenia.

Kontaktu z lekarzem wymaga:
Napad migotania przedsionków, który wystąpił po raz pierwszy oraz częste, nawracające napady migotania przedsionków.

Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:
Napad migotania przedsionków lub utrwalone migotanie przedsionków, któremu towarzyszą takie objawy, jak dolegliwości bólowe o typie duszności bolesnej, nasilona duszność, omdlenia, zawroty głowy, objawy niewydolności krążenia.

Czynniki sprzyjające zachorowaniu
Migotanie przdsionków często stwierdza się u osób, u których występuje:

Choroba niedokrwienna serca

Nadczynność tarczycy

Gorączka reumatyczna

Niewydolność krążenia

Wady zastawkowe, szczególnie wady zastawki mitralnej

Zatorowość płucna

Nadmierne spożycie alkoholu

Starzenie się organizmu - migotanie przedsionków występuje u około 5-10% ludzi starszych

Czasem przyczyny nie udaje się znaleźć.

Umiarowienie serca uzależnione jest w zasadzie od postępu w leczeniu choroby podstawowej. Dzięki regularnym kontrolom lekarskim i leczeniu chorób wywołujących migotanie przedsionków udaje się całkowicie wyeliminować kolejne napady arytmii lub ograniczyć ich wystąpienie. Należy zaznaczyć, że w przypadku wystąpienia napadu migotania przedsionków część pacjentów umiarawia się samoistnie w ciągu 24 godzin.

Zatory w naczyniach tętniczych spowodowane odrywaniem się zakrzepów powstających w migoczących przedsionkach

Niewydolność krążenia

Dławica piersiowa

Zawał mięśnia serca

Obrzęk płuc

Inne groźne zaburzenia rytmu serca

Badaniem umożliwiającym rozpoznanie migotania przedsionków jest przede wszystkim EKG. Inne badania pozwalające znaleźć przyczynę wystąpienia migotania przedsionków to: echokardiografia, zdjęcie RTG klatki piersiowej, badanie poziomu elektrolitów we krwi (szczególnie stężenia potasu), badanie poziomu hormonów tarczycy (T₃ i T₄).

W przypadku napadowego migotania przedsionków celem leczenia jest przywrócenie prawidłowego rytmu serca, a w przypadku utrwalonego migotania przedsionków odpowiednia regulacja rytmu serca - zwykle akcja serca jest zbyt szybka.

Zalecenia ogólne
Leczenie napadu migotania przedsionków powinno być przeprowadzone w warunkach szpitalnych. Czasem udaje się umiarowić czynność serca już w Izbie Przyjęć.
Zakres aktywności fizycznej zależy od tolerancji przez pacjenta niemiarowego rytmu serca i może się wahać od całkowicie nieograniczonej do przymusu przebywania w łóżku w przypadku nasilonych objawów niewydolności krążenia.
Dieta powinna zawierać małą ilość soli kuchennej i tłuszczów pochodzenia zwierzęcego.
jest uzupełnianie ilości potasu we krwi, np. przez spożycie owoców cytrusowych.

Leczenie farmakologiczne
W leczeniu napadowego migotania przedsionków stosuje się leki umiarawiające i leki podtrzymujące prawidłowy rytm serca. W przypadku niepowodzenia w umiarawianiu rytmu serca przy pomocy farmakoterapii lub w sytuacjach, gdy migotanie przedsionków doprowadza do stanu zagrożenia życia, wykonuje się zabieg kardiowersji elektrycznej.
W przypadku utrwalonego migotania przedsionków stosuje się leki utrzymujące rytm serca w granicach 90-100/min. Dodatkowo stosuje się preparaty uzupełniające poziom potasu we krwi.

W wybranych przypadkach możliwe jest zniszczenie miejsca (lub miejsc) w mięśniu przedsionka, które zapoczątkowują napad migotania przedsionków. Procedura ta nazywa się ablacją elektryczną.

Opracował
lek. med. Wiktor Kuliczkowski