Pobranie komórek lub wycinka tkanki do badania mikroskopowego umożliwia ustalenie przyczyny choroby wątroby, jej aktywności oraz zaplanowanie postępowania leczniczego. W przypadku zmiany pojedynczej lub mnogich zmian ogniskowych, stwierdzonych w USG lub tomografii komputerowej, które mogą być przerzutami do wątroby nowotworów innych narządów, biopsja umożliwia określenie rodzaju nowotworu i również decyduje o dalszym postępowaniu z chorym.

Wymagana jest pisemna zgoda pacjenta na zabieg.
Konieczne jest oznaczenie grupy krwi oraz parametrów krzepnięcia krwi (czas protrombinowy, czas kaolinowo-kefalinowy, czas krwawienia, liczba płytek). Jeśli pomimo występowania zaburzeń krzepnięcia, które często stwierdza się w chorobach wątroby, biopsja jest konieczna, chorego przygotowuje się do zabiegu przetaczając koncentrat płytkowy lub osocze krwi, w zależności od rodzaju stwierdzanego niedoboru.

Biopsję wątroby wykonuje się najczęściej opisaną tu metodą biopsji ślepej (zwykle sposobem i igłą Maneghiniego). Rzadziej zabieg ten ma miejsce w trakcie laparoskopii, pod kontrolą wzroku, czyli podczas „wziernikowania” jamy brzusznej przy pomocy specjalnej kamery, co wymaga zastosowania znieczulenia ogólnego i wykonania 2-3 nacięć na skórze w celu wprowadzenia narzędzi. Jeszcze inna metoda to biopsja cienkoigłowa pod kontrolą obrazu ultrasonograficznego. Dwa pierwsze sposoby pozwalają na pobranie większego fragmentu tkanki, a tym samych bardziej precyzyjną ocenę zmian w wątrobie. Trzecia metoda wykorzystywana jest zwykle do oceny zmian ogniskowych w wątrobie.
Chory pozostaje na czczo, w czasie zabiegu leży na lewym boku z lewą ręką ułożoną za głową. Skórę dezynfekuje się jodyną i spirytusem. Lekarz ultrasonograficznie bada wątrobę i wybiera miejsce do nakłucia, a następnie wykonuje podskórny zastrzyk w celu znieczulenia skóry nad wybranym miejscem. Następnie specjalnym jednorazowym ostrzem nacina skórę na długości 3-4 mm. Tuż przed planowanym nakłuciem lekarz prosi o zatrzymanie oddechu (na wydechu), a następnie przez wykonane nacięcie skóry nakłuwa wątrobę igłą o średnicy około 1,8 mm. Materiał do badania uzyskuje zasysając powietrze tłokiem strzykawki dołączonej do igły. Po zabiegu chory powinien leżeć na prawym boku na wałku z koca przez 2 godziny, a następnie w dowolnej pozycji do końca dnia. Przez pierwszych kilka godzin co godzinę sprawdza się ciśnienie krwi i tętno, a jeśli chory czuje się dobrze, może zjeść kolację. Pobrany wycinek po utrwaleniu ocenia pod mikroskopem lekarz histopatolog. Proces utrwalania, barwienia i oceny zajmuje zwykle do 2 tygodni, a w przypadku biopsji cienkoigłowej – 3 dni.

Często występuje krótkotrwały ból w miejscu wkłucia. Wymienione poniżej powikłania występują łącznie w 1% przypadków:

Krwawienie pod torebkę wątroby, które rozpoznaje się ultrasonograficznie, najczęściej ustępuje samoistnie, jeśli chory stosuje się do podanych zaleceń (leżenie na prawym boku, worek z lodem na brzuch)

Masywny (tętniczy) krwotok z wątroby

Przypadkowe nakłucia innych narządów

Opracowała
lek. med. Edyta Zagórowicz