Celem badania jest obejrzenie powierzchni błony śluzowej, wyścielającej poszczególne odcinki końcowej części jelita grubego (ostatnie 60-80 cm, czyli odbytnicę, esicę oraz część zstępnicy), ocena kształtu i czynności ruchowej tego narządu. Sigmoidoskopia pozwala stwierdzić obecność owrzodzeń, zmian polipowatych, guzów i deformacji w badanej części jelita, uwidacznia zmiany naczyniowe oraz miejsce czynnego czy niedawno przebytego krwawienia. Pobranie wycinków z nieprawidłowych okolic, które bada się następnie pod mikroskopem, pozwala rozpoznać rodzaj choroby, co ma istotny wpływ na dalsze postępowanie. W przypadku czynnego krwawienia sigmoidoskopia z jednoczesnym użyciem lasera lub innych narzędzi umożliwia zatamowanie krwotoku.

Wymagana jest pisemna zgoda pacjenta na badanie.
W przeddzień badania od obiadu pacjent pozostaje na diecie bezresztkowej, czyli może spożywać tylko pokarmy płynne. Wieczorem, a następnie rano w dniu badania sam lub z pomocą pielęgniarki wykonuje wlewkę doodbytniczą (tak zwana enema) przy użyciu specjalnego roztworu, który powoduje wypróżnienie, a tym samym oczyszczenie jelita. U pacjentów ze sztucznymi zastawkami serca, po przebytym zapaleniu wsierdzia, z protezą naczyniową lub ze znacznie obniżonym stężeniem krwinek białych bezpośrednio przed badaniem podaje się antybiotyk dożylnie.

Rano pacjent pozostaje na czczo. W czasie badania leży na lewym boku. Miejscowo przy wprowadzaniu wziernika stosuje się żel zawierający środek znieczulający. Lekarz przez odbyt wprowadza do dalszych odcinków jelita grubego zakończony obiektywem wziernik o średnicy około 13 mm, obserwując błonę śluzową tego narządu przez wizjer znajdujący się na drugim końcu aparatu lub na ekranie monitora. Operując specjalnymi pokrętłami lekarz zmienia położenie końcówki aparatu tak, żeby obejrzeć całą badaną okolicę. Jeśli zachodzi potrzeba, przez specjalny kanał wprowadza cewnik zakończony kleszczykami, które służą do pobierania wycinków błony śluzowej. Tą samą drogą wprowadza się narzędzia służące do tamowania krwawienia. W czasie badania pacjent czuje najczęściej tylko rozpieranie w jamie brzusznej związane z obecnością powietrza, które lekarz wdmuchuje przez aparat, aby rozciągnąć jelito i dokładniej je obejrzeć. Nadmiar gazu wydostaje się przez odbyt. Niekiedy pacjent odczuwa ból, związany z naprężeniem ściany jelita. Ból należy zgłosić lekarzowi wykonującemu badanie, który zmienia wtedy położenie aparatu lub podaje dodatkową dawkę leku znieczulającego. Pobieranie wycinków nie jest bolesne. Pobrane wycinki po utrwaleniu ocenia lekarz – histopatolog. Proces utrwalania, barwienia i oceny tkanki zajmuje około 2 tygodni.

Opracowała
lek. med. Edyta Zagórowicz