20 kwietnia 2024r.
Opis
Jest to wąski, prosty lub rzadziej rozgałęziony lub kręty kanał, którego jedno ujście (tzw. otwór pierwotny, wewnętrzny) znajduje się w bańce odbytnicy, a drugie (tzw. otwór wtórny, zewnętrzny) na skórze okolicy odbytu. Przetoka odbytu jest zwykle pozostałością po samoistnym przebiciu się lub chirurgicznym nacięciu ropnia okołoodbytniczego i jest rezultatem jego niepełnego wygojenia.
Objawy
Kontaktu z lekarzem wymaga:
Pojawienie się objawów przetoki odbytu
Przyczyny
Najczęściej przetoka odbytu powstaje w wyniku przebicia się na powierzchnię skóry lub nacięcia ropnia okołoodbytniczego. Rzadziej przyczyną powstania przetoki jest miejscowe zakażenie uszkodzonej błony śluzowej lub skóry kanału odbytu. Może mieć to miejsce w przypadku występowania: szczeliny odbytu, choroby Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, gruźlicy lub po zabiegach operacyjnych okolicy odbytu.
Przetoka odbytu może też powstać w przypadku:Zranienia błony śluzowej kanału odbytu (na przykład odłamkiem skorupki jajka lub rybiej ości w stolcu lub podczas wykonywania lewatywy)
Leczenia żylaków odbytu przy pomocy wstrzyknięć substancji powodującej ich zarastanie (tzw. skleroterapia)
Ostrego zapalenia uchyłka jelita grubego lub ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego
Przetoka odbytu może też powstać w przypadku:
Zapobieganie
Nie ma szczególnych sposobów zapobiegania powstaniu przetoki odbytu.
Przebieg
Leczenie operacyjne przynosi bardzo dobre rezultaty. Nieleczona przetoka praktycznie nigdy nie goi się samoistnie.
Powikłania
Badania
Badania dodatkowe mają na celu potwierdzenie rozpoznania przetoki, jak również dokładne ustalenie jej przebiegu i obecności ewentualnych rozgałęzień lub dodatkowych ujść, co niekiedy może być bardzo trudne. W tym celu niezbędne jest dokładne obejrzenie okolicy odbytu, a następnie badanie palcem. Dodatkowo pomocne może być wprowadzenie do kanału przetoki specjalnej metalowej sondy, oglądanie wnętrza kanału odbytu przy pomocy plastikowego lub metalowego wziernika (anoskopia, rektoskopia), zdjęcie rentgenowskie przetoki po podaniu do jej światła płynnego kontrastu (fistulografia). Przed zabiegiem operacyjnym niezbędne może być wykonanie podstawowych badań ogólnych, takich jak badania laboratoryjne krwi, EKG, RTG klatki piersiowej.
Cel leczenia
Celem leczenia jest całkowite chirurgiczne wycięcie kanału przetoki wraz z jego obydwoma ujściami i wszystkimi rozgałęzieniami.
Leczenie
Zalecenia ogólne
Zapobieganie zaparciom przy pomocy regularnych posiłków z dużą ilością błonnika
Normalna aktywnośc ruchowa
Zwolnienie z pracy jedynie na czas zabiegu operacyjnego
Nasiadówki z ciepłej wody lub kory dębu po zabiegu operacyjnym
Leczenie farmakologiczneDoraźnie leki zmiękczające stolec (płynna parafina, laktuloza)
Antybiotyki w przypadku nasilonego zakażenia
Leczenie farmakologiczne
Leczenie operacyjne
Zabieg operacyjny jest podstawową metodą leczenia przetoki odbytu i prowadzi prawie zawsze do jej całkowitego wygojenia. Zabieg operacyjny jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym, rdzeniowym lub ogólnym (wybór metody znieczulenia należy przedyskutować z lekarzem). Polega na wycięciu kanału przetoki, obu jego ujść i wszystkich ewentualnych rozgałęzień. Zależnie od rozległości przetoki gojenie po zabiegu może trwać od kilku do nawet kilkunastu tygodni. Przejściowo po operacji mogą pojawić się problemy z utrzymaniem stolca (brudzenie bielizny) lub kontrolą oddawania gazów, mają one jednak charakter przejściowy i ustępują w miarę postępów gojenia.
Podpis
Opracował
lek. med. Robert Olewiński
lek. med. Robert Olewiński
Nota prawna
Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.
Stosujemy się do standardu HONcode dla wiarygodnej informacji zdrowotnej -