Opis
Jest to ograniczony zbiornik ropy (gęstej, płynnej mazi powstającej w wyniku infekcji bakteryjnej) rozwijający się w okolicy odbytu. Ropień okołoodbytniczy może lokalizować się płytko pod skórą przy brzegu odbytu lub dużo głębiej w pobliżu ściany odbytnicy. Ropień okołoodbytniczy rozwija się częściej u mężczyzn, a także u pacjentów cierpiących z powodu przewlekłych chorób jelita.
Objawy
Kontaktu z lekarzem wymaga:
Każdy przypadek wystąpienia objawów ropnia okołoodbytniczego.
Przyczyny
Choroba spowodowana jest zakażeniem bakteryjnym okolicy odbytu. Zakażenie wywołują najczęściej obecne powszechnie na skórze i w świetle jelita bakterie, takie jak gronkowce (Staphylococcus), paciorkowce (Streptococcus), pałeczki jelitowe (Escherichia coli); rzadziej za powstanie ropnia odpowiedzialne są grzyby chorobotwórcze.
Czynniki sprzyjające zachorowaniu
Szczególnie duże ryzyko powstania ropnia okołoodbytniczego wiąże się z:Przewlekłymi chorobami jelita – chorobą Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego
Zakrzepem w świetle żylaka odbytu
Uszkodzeniem skóry lub błony śluzowej odbytu lub odbytnicy w trakcie wykonywania lewatywy albo przez ostry przedmiot w stolcu, na przykład ość rybią lub skorupkę jajka
Zranieniami i zabiegami operacyjnymi okolicy odbytu
Istnieniem szczeliny odbytu
Czynniki sprzyjające zachorowaniu
Szczególnie duże ryzyko powstania ropnia okołoodbytniczego wiąże się z:
Zapobieganie
Przebieg
Nieleczony ropień okołoodbytniczy niekiedy goi się samoistnie, jednak trwa to bardzo długo, nawet około 4-6 miesięcy. Często dochodzi do przebicia ropnia na powierzchnię skóry i powstania przetoki odbytu.
Leczenie chirurgiczne pozwala skrócić czas trwania choroby do kilku tygodni, zapobiega powikłaniom i pozwala na uzyskanie całkowitego leczenia
Leczenie chirurgiczne pozwala skrócić czas trwania choroby do kilku tygodni, zapobiega powikłaniom i pozwala na uzyskanie całkowitego leczenia
Powikłania
Badania
Dla ustalenia prawidłowego rozpoznania lekarzowi zwykle wystarcza dokładna rozmowa z pacjentem, a następnie staranne obejrzenie i badanie palcem odbytu oraz jego okolicy. W przypadkach niejasnych konieczne mogą być inne badania, takie jak wziernikowanie odbytu i odbytnicy (anoskopia, rektoskopia), ultrasonografia (USG) jamy brzusznej. Przed zabiegiem operacyjnym lekarz może zlecić także wykonanie badań podstawowych (EKG, prześwietlenie klatki piersiowej, badania laboratoryjne krwi).
Cel leczenia
Celem leczenia jest chirurgiczne otwarcie ropnia i umożliwienie swobodnego odpływu ropy na zewnątrz, co zwykle prowadzi do jego wygojenia w przeciągu kilku tygodni.
Leczenie
Zalecenia ogólne
Po chirurgicznym nacięciu ropnia pomocne mogą być nasiadówki z ciepłej wody stosowane co 2-4 godziny lub ciepłe okłady na operowaną okolicę
Ważne jest regularne oddawanie stolca – nie należy zwalczać potrzeby oddania stolca, nawet jeśli wiąże się z tym występowanie bólu, który będzie dużo silniejszy w przypadku zaparcia
Stosowanie diety bogatej w błonnik, która zmniejsza ryzyko zaparcia
Konieczne jest dokładne przestrzeganie zaleceń lekarza, co do sposobu i częstości zmian opatrunków, a także terminu wizyt kontrolnych
Należy utrzymywać staranną higienę okolicy odbytu
Po zabiegu operacyjnym wskazany jest jak najszybszy powrót do pełnej aktywności życiowej
Leczenie farmakologiczne
Ma ono znaczenie uzupełniające. W ramach leczenia farmakologicznego najczęściej stosuje się:Leki przeciwbakteryjne lub przeciwgrzybicze w przypadku uogólnienia infekcji
Środki zmiękczające stolec w przypadku zaparcia
Leczenie farmakologiczne
Ma ono znaczenie uzupełniające. W ramach leczenia farmakologicznego najczęściej stosuje się:
Leczenie operacyjne
Zabieg operacyjny jest podstawową metodą leczenia ropnia okołoodbytniczego. Zabieg polega na nacięciu ropnia, jego dokładnym wypłukaniu, a następnie założeniu do jego wnętrza gumowego paska lub drenu z tworzywa sztucznego, który umożliwi swobodny wypływ na zewnątrz zbierającej się treści ropnej. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub – w przypadku głębiej położonych ropni – w znieczuleniu ogólnym (pod narkozą). W okresie pooperacyjnym regularna zmiana opatrunków i płukanie jamy ropnia prowadzą do jej stopniowego zarastania. Należy podkreślić, że zabieg nacięcia ropnia nie prowadzi do zaburzeń w oddawaniu stolca.
Podpis
Opracował
lek. med. Robert Olewiński
lek. med. Robert Olewiński
Nota prawna
Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.