21 listopada 2024r.
Synonimy
Ropienie rany
Opis
Podczas chirurgicznego zaopatrywania (szycia) rany – zarówno operacyjnej, jak i powstałej w wyniku urazu – dąży się do zlikwidowania jak największej ilości bakterii obecnych w samej ranie oraz w jej bezpośrednim otoczeniu (dezynfekcja rany, aseptyka i antyseptyka). Jeżeli w ranie pozostanie niewielka ilość bakterii, naturalne mechanizmy odpornościowe organizmu są zwykle w stanie je pokonać i doprowadzić do prawidłowego zagojenia rany. Jeżeli jednak obecna w ranie ilość bakterii jest zbyt duża, są one szczególnie odporne lub organizm jest osłabiony, dochodzi do gwałtownego namnażania się tych drobnoustrojów w ranie. Ten stan nazywany jest zakażeniem (infekcją) rany, zaś sama rana – raną zakażoną (zainfekowaną).
Objawy
Należy podkreślić, że rzadko obecne są równocześnie wszystkie z wymienionych objawów. Zazwyczaj spotyka się u jednego pacjenta tylko kilka z nich.
Narastające zaczerwienienie i obrzęk wokół rany; obrzęknięta okolica jest zwykle bolesna, zaś ból wyraźnie nasila się w czasie jej uciskania
Z wnętrza rany wycieka ropa (biało-żółta, gęsta ciecz zawierająca martwe tkanki i bakterie) lub mętna wydzielina, czasem podbarwiona krwią
Na powierzchni rany pojawia się stopniowo powiększający się żółtawy strup
Na skórze pojawia się czerwona pręga zaczynająca się w okolicy rany (objaw zapalenia powierzchownych naczyń limfatycznych – lymphangitis)
Węzły chłonne w okolicy rany powiększają się i są wyczuwalne jako niewielkie, twarde, bolesne i tkliwe guzki (najczęściej na szyi, pod pachą lub w pachwinie)
Rana nie goi się, mimo że upłynął już odpowiednio długi okres czasu
Występuje gorączka, zwykle o zmiennym nasileniu – jest to objaw rzadki i świadczy o rozszerzaniu się (uogólnieniu) zakażenia
Kontaktu z lekarzem wymaga:
Każdy przypadek zakażenia rany, tak powstałej w wyniku urazu, jak i pooperacyjnej, wymaga kontaktu z lekarzem (najdalej w ciągu 24 godzin).
Wskazane jest, by był to lekarz, który operował chorego lub zaopatrywał ranę pourazową. Zainfekowana rana wymaga leczenia w celu uzyskania jak najlepszego efektu kosmetycznego (szczególnie ważne w przypadku ran twarzy) i w celu uniknięcia szerzenia się zakażenia na otaczające tkanki lub drogą naczyń krwionośnych do odległych narządów.
Zakażenie rany nie jest jednak sytuacją zagrażającą życiu i nie ma potrzeby nagłego wzywania karetki pogotowia ratunkowego.
Kontaktu z lekarzem wymaga:
Każdy przypadek zakażenia rany, tak powstałej w wyniku urazu, jak i pooperacyjnej, wymaga kontaktu z lekarzem (najdalej w ciągu 24 godzin).
Wskazane jest, by był to lekarz, który operował chorego lub zaopatrywał ranę pourazową. Zainfekowana rana wymaga leczenia w celu uzyskania jak najlepszego efektu kosmetycznego (szczególnie ważne w przypadku ran twarzy) i w celu uniknięcia szerzenia się zakażenia na otaczające tkanki lub drogą naczyń krwionośnych do odległych narządów.
Zakażenie rany nie jest jednak sytuacją zagrażającą życiu i nie ma potrzeby nagłego wzywania karetki pogotowia ratunkowego.
Leczenie
Poza ciężkim zakażeniem bardzo rozległych ran większość przypadków może być leczona w domu, pod warunkiem prawidłowej współpracy pacjenta z lekarzem i przestrzegania jego zaleceń.
Pierwszym krokiem jest dokładne obejrzenie rany. W przypadku gromadzenia się w jej wnętrzu wydzieliny lub ropy brzegi rany należy rozchylić (niekiedy wymaga to usunięcia kilku szwów), aby ułatwić jej wydostawanie się na zewnątrz. Następnie pobiera się niewielką ilość ropy do badania mikrobiologicznego (ustalenie rodzaju bakterii odpowiedzialnej za zakażenie i antybiotyków, na które jest wrażliwa), zaś wnętrze rany dokładnie wypłukuje
Regularna, zwykle codzienna zmiana opatrunków wykonywana powinna być w gabinecie zabiegowym. Zmiana opatrunku obejmuje zwykle staranne przemycie i zdezynfekowanie okolicy rany, ewentualnie wypłukanie jej wnętrza i założenie do niego sączka (paska z gumy) ułatwiającego wydostawanie się ropy na zewnątrz. Ranę przykrywa się gazą, często dodatkowo nasączoną środkiem bakteriobójczym
W przypadku dolegliwości bólowych zwykle wystarczające są popularne środki przeciwbólowe dostępne w aptece bez recepty
Antybiotyki podawane doustnie lub dożylnie stosuje się rzadko, gdyż zazwyczaj wystarczająca jest regularna zmiana opatrunków
Przy prawidłowym i starannym leczeniu opatrunkowym zakażenie ustępuje najczęściej w ciągu 8-10 dni i dochodzi do zagojenia się rany
Jeżeli po ustąpieniu zakażenia brzegi rany nie przylegają do siebie, można ją, w celu uzyskania zadowalającego efektu kosmetycznego, powtórnie zeszyć
Podpis
Opracował
lek. med. Robert Olewiński
lek. med. Robert Olewiński
Nota prawna
Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.
Stosujemy się do standardu HONcode dla wiarygodnej informacji zdrowotnej -