21 listopada 2024r.
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
Emedica.pl - Internetowy serwis dla Pacjentów
 
Synonimy  ->
(I) Choroba Hashimoto; autoimmunologiczne zapalenie tarczycy; wole limfocytowe; limfocytowe zapalenie tarczycy; (II) podostre zapalenie tarczycy; choroba de Quervaina; (III) ostre zapalenie tarczycy
Opis  ->
Tarczyca jest gruczołem wydzielania wewnętrznego, położonym w obrębie szyi do przodu od tchawicy. Zapalenie tarczycy najczęściej dotyczy osób w wieku 30-50 lat, częściej kobiet. Może występować w trzech postaciach - najczęstszą jest przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy (choroba Hashimoto), które charakteryzuje się naciekami limfocytowymi w tarczycy. Rzadziej występujące postacie to podostre zapalenie tarczycy, często poprzedzone infekcją wirusową oraz ostre bakteryjne zapalenie tarczycy.
Objawy  ->
  • Powiększenie, tkliwość i bolesność tarczycy
  • Gorączka
  • Ból żuchwy lub uszu (rzadko)
  • Objawy nadczynności tarczycy (kołatanie serca, chudnięcie, drżenie rąk, biegunki, nadpobudliwość nerwowa)
  • Objawy niedoczynności tarczycy (łatwe marznięcie, suchość skóry, niski głos, obrzęk twarzy, zaparcia, depresja) – częste w chorobie Hashimoto o długoletnim przebiegu

    Kontaktu z lekarzem wymaga:
  • Każdy chory z podejrzeniem zapalenia tarczycy
  • Gorączka i zaczerwienienie skóry nad tarczycą, które wystąpiły w trakcie leczenia
  • Pojawienie się objawów ubocznych leczenia farmakologicznego
  • Przyczyny  ->
  • Zaburzenia układu odpornościowego (szczególnie w chorobie Hashimoto oraz poporodowym zapaleniu tarczycy), często o charakterze dziedzicznym
  • Infekcja wirusowa, np. grypa, świnka
  • Bakteryjne zakażenie gruczołu tarczowego (rzadko)
  • Zapobieganie  ->
    W chwili obecnej nie jest znany sposób zapobiegania zapaleniu tarczycy.
    Przebieg  ->
    Objawy zapalenia tarczycy ustępują samoistnie lub pod wpływem leczenia. Chorym po przebytym zapaleniu tarczycy zaleca się okresową kontrolę lekarską, gdyż u niektórych osób może rozwinąć się niedoczynność tarczycy.
    Powikłania  ->
  • Ucisk powiększonej zapalnie tarczycy na narządy sąsiadujące: tchawicę, naczynia krwionośne
  • Niedoczynność tarczycy, wymagająca terapii zastępczej hormonami tarczycy
  • Ropień tarczycy
  • Badania  ->
  • Morfologia krwi – zwiększona liczba leukocytów (białych krwinek) świadczy o toczącym się procesie zapalnym
  • Badania hormonalne - stężenie wolnych (niezwiązanych z białkiem) hormonów tarczycy (FT4 i FT3) oraz TSH (hormonu przysadkowego, regulującego funkcję tarczycy)
  • Poziom przeciwciał przeciwtarczycowych w surowicy – zwiększony w autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy
  • Cienkoigłowa biopsja aspiracyjna (BAC) – w chorobie Hashimoto stwierdza się nacieki limfocytarne
  • Ewentualnie scyntygrafia tarczycy i jodochwytność (zdolność tarczycy do wychwytu i gromadzenia jodu radioaktywnego)
  • Badanie ultrasonograficzne tarczycy
  • Cel leczenia  ->
  • Opanowanie stanu zapalnego, aby nie dopuścić do rozwinięcia się ropnia tarczycy oraz niedoczynności jako odległego powikłania
  • Zmniejszenie objawów nadczynności lub niedoczynności tarczycy
  • Zwalczanie bólu
  • Leczenie  ->
    Zalecenia ogólne
    Nie zaleca się ograniczania aktywności fizycznej ani specjalnej diety.

    Leczenie farmakologiczne
    W zależności od stanu czynnościowego tarczycy stosuje się preparaty hormonów tarczycy (przy objawach niedoczynności) lub leki przeciwtarczycowe i b-adrenolityczne (przy nadczynności). W celu opanowania stanu zapalnego stosuje się leki sterydowe (przede wszystkim w autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy) oraz niesterydowe leki przeciwzapalne (aspiryna, ibuprofen). W ostrym bakteryjnym zapaleniu tarczycy stosuje się antybiotyki. O ile to konieczne, można podawać choremu leki przeciwbólowe.
    Leczenie operacyjne  ->
    W przypadku ucisku tarczycy na narządy sąsiadujące (tchawicę, naczynia) konieczny może być zabieg chirurgiczny. Ropień tarczycy wymaga niekiedy drenażu.
    Podpis  ->
    Opracowała
    lek. med. Agnieszka Madej-Pilarczyk
    Zakład Endokrynologii, Instytut CMDiK

    Nota prawna


    Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.