24 listopada 2024r.
Opis
Jest to ciężka postać zaparcia, polegająca na tym, że kał w odbytnicy (końcowej części jelita) tworzy twardą, zbitą masę, czyli kamienie kałowe. Normalne ruchy perystaltyczne jelita, po których zwykle dochodzi do wypróżnienia, nie wystarczają do wydalenia kamieni.
Objawy
Typowe objawy to brak wypróżnienia przez kilkanaście dni, brak parcia na stolec, uczucie pełności w odbytnicy, którym mogą towarzyszyć kurczowe bóle brzucha i nudności. Z odbytu wypływa niekiedy wodnista treść.
Kontaktu z lekarzem wymaga:
Ciężkie zaparcie (brak wypróżnienia od kilkunastu dni lub dłużej), zwłaszcza u osoby przewlekle chorej, leżącej, przyjmującej leki z powodu innych dolegliwości
Krwawienie z odbytu
Kontaktu z lekarzem wymaga:
Przyczyny
Do powstania kamieni kałowych dochodzi najczęściej u osób przewlekle chorych, osłabionych i leżących. Szczególnie narażone są osoby, które stale stosują leki przeczyszczające. Brak ruchu i niedostateczna ilość płynów oraz błonnika w diecie także powodują zaparcie.
Zaparciu stolca sprzyjają również choroby odbytu objawiające się zwężeniem odbytnicy lub bolesnością przy wypróżnianiu - guzki krwawnicze (tak zwane hemoroidy), szczelina odbytu czy wreszcie rak odbytnicy. Inne przyczyny to zaburzenia unerwienia jelita, na przykład po urazie kręgosłupa, oraz przyjmowanie leków osłabiających czynność jelit (narkotyczne leki przeciwbólowe, leki stosowane w chorobie Parkinsona, leki przeciwdepresyjne).
Zaparciu stolca sprzyjają również choroby odbytu objawiające się zwężeniem odbytnicy lub bolesnością przy wypróżnianiu - guzki krwawnicze (tak zwane hemoroidy), szczelina odbytu czy wreszcie rak odbytnicy. Inne przyczyny to zaburzenia unerwienia jelita, na przykład po urazie kręgosłupa, oraz przyjmowanie leków osłabiających czynność jelit (narkotyczne leki przeciwbólowe, leki stosowane w chorobie Parkinsona, leki przeciwdepresyjne).
Zapobieganie
Opiekując się chorym leżącym, należy koniecznie zwracać uwagę na częstość wypróżnień. Szczególną czujność należy zachować w stosunku do osób ze słabym kontaktem logicznym.
Zapobieganie zaparciom polega na:Spożywaniu odpowiedniej ilości płynów oraz błonnika
Przyjmowaniu łagodnych środków przeczyszczających (na przykład dostępnych bez recepty środków zmiękczających kał czy gotowych wlewek doodbytniczych)
Stosowaniu treningu mającego na celu wyrobienie nawyku regularnego wypróżniania się o określonej porze dnia, najlepiej po posiłku, kiedy pojawiają się odruchowe skurcze jelita grubego
Zapobieganie zaparciom polega na:
Przebieg
Jeśli nie podejmie się odpowiednich kroków zapobiegawczych, zaparcie prawdopodobnie nawróci.
Powikłania
Badania
Obecność kamieni kałowych można potwierdzić badaniem przez odbyt.
Cel leczenia
Celem leczenia jest usunięcie mas kałowych z odbytnicy i zapobieganie nawrotom.
Leczenie
Zalecenia ogólne
Leczenie polega zwykle na stosowaniu wlewek doodbytniczych, które zmiękczają kał i prowadzą do jego wydalenia. W razie nieskuteczności takiego postępowania, kamienie usuwa się ręcznie.
Dieta powinna zawierać przynajmniej 2 litry płynów na dobę oraz dużą ilość błonnika, również w postaci otrębów.
Jeśli nie ma przeciwwskazań to zalecana jest umiarkowana aktywność fizyczna, ponieważ poprawia perystaltykę jelit.
Leczenie farmakologiczne
Po usunięciu kamieni zaleca się zwykle przyjmowanie środków zmiękczających kał (na przykład parafiny).
Leczenie polega zwykle na stosowaniu wlewek doodbytniczych, które zmiękczają kał i prowadzą do jego wydalenia. W razie nieskuteczności takiego postępowania, kamienie usuwa się ręcznie.
Dieta powinna zawierać przynajmniej 2 litry płynów na dobę oraz dużą ilość błonnika, również w postaci otrębów.
Jeśli nie ma przeciwwskazań to zalecana jest umiarkowana aktywność fizyczna, ponieważ poprawia perystaltykę jelit.
Leczenie farmakologiczne
Po usunięciu kamieni zaleca się zwykle przyjmowanie środków zmiękczających kał (na przykład parafiny).
Podpis
Opracowała
dr n. med. Edyta Zagórowicz
dr n. med. Edyta Zagórowicz
Nota prawna
Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.
Stosujemy się do standardu HONcode dla wiarygodnej informacji zdrowotnej -