21 listopada 2024r.
Opis
Pod pojęciem tym rozumie się uczucie palenia za mostkiem, któremu może towarzyszyć kwaśny smak w ustach. Może wystąpić w każdym wieku, ale częściej dotyczy osób starszych.
Objawy
Najczęściej zgaga przybiera postać palącego, piekącego bólu lub dyskomfortu odczuwanego w dolnej części mostka. Dolegliwości występują najczęściej po posiłku, ulegają nasileniu przy pochyleniu do przodu i w pozycji leżącej lub po zażyciu niektórych pokarmów, a ustępują po przyjęciu „mleczka” zobojętniającego. Może im towarzyszyć cofanie się pokarmu do jamy ustnej i kwaśny smak w ustach. Objawy te są często nazywane przez chorych wymiotami, ale nie towarzyszą im mdłości ani odruchy wymiotne. Ponieważ dolegliwości dotyczą okolicy przedsercowej, często są mylone z objawami choroby wieńcowej, ale zgaga nie ma nic wspólnego z chorobą serca ani innymi chorobami układu krążenia.
Kontaktu z lekarzem wymaga:Pojawienie się bólu przy przełykaniu
Utrata masy ciała
Niedokrwistość
Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:
Sytuacja, w której uczuciu dyskomfortu za mostkiem towarzyszy duszność, pocenie się, wymioty lub mdłości, albo jeśli wraz z bólem za mostkiem występują bóle lub drętwienia szyi i rąk.
Kontaktu z lekarzem wymaga:
Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:
Sytuacja, w której uczuciu dyskomfortu za mostkiem towarzyszy duszność, pocenie się, wymioty lub mdłości, albo jeśli wraz z bólem za mostkiem występują bóle lub drętwienia szyi i rąk.
Przyczyny
Zgaga jest spowodowana cofaniem się (zarzucaniem) kwaśnej treści żołądkowej do dolnego odcinka przełyku, czasami do górnego odcinka, a nawet do jamy ustnej (kwaśny smak w ustach). Może jej towarzyszyć stan zapalny przełyku. Do zarzucania treści żołądkowej dochodzi wskutek upośledzenia czynności pierścienia mięśniowego, tak zwanego dolnego zwieracza przełyku, który stanowi fizjologiczną przegrodę między przełykiem a żołądkiem i w normalnych warunkach rozkurcza się tylko w czasie połykania pokarmu. Zgaga jest objawem niewydolności tego zwieracza i podrażnienia błony śluzowej przełyku przez kwas solny.
Zapobieganie
Przebieg
Dolegliwości można znacznie ograniczyć stosując się do zaleceń ogólnych, a całkowicie zlikwidować przy pomocy leków, chociaż po ich odstawieniu dolegliwości często nawracają. Powikłania należą do rzadkości.
Powikłania
Zapalenie przełyku
Badania
Jeśli zgaga jest jedynym objawem, lekarz zaleca zwykle odpowiednie leczenie bez wykonywania badań dodatkowych. Badania są potrzebne dopiero wówczas, jeśli leki są nieskuteczne lub jeśli oprócz zgagi występują inne, niepokojące objawy. Zwykle wykonuje się badanie radiologiczne górnego odcinka przewodu pokarmowego lub gastroskopię.
Cel leczenia
Celem leczenia jest łagodzenie objawów oraz zapobieganie wystąpieniu zapalenia przełyku.
Leczenie
Zalecenia ogólne
Najważniejsze jest unikanie opisanych powyżej sytuacji powodujących cofanie się treści żołądkowej do przełyku. W wielu przypadkach objawy ustępują po zażyciu mleczka lub tabletek zobojętniających kwas solny – różne ich rodzaje są dostępne w aptece bez recepty. Jeśli dolegliwości nie ustępują, konieczne jest stosowanie silniejszych preparatów, które przepisuje lekarz. Zalecenia dietetyczne podano w części dotyczącej zapobiegania. Należy unikać pochylania się i kładzenia po jedzeniu, poza tym zaleca się zwiększenie aktywności fizycznej, ponieważ ułatwi to powrót do prawidłowej masy ciała.
Leczenie farmakologiczneTabletki i mleczka zobojętniające kwas solny przyjmowane po posiłkach
Leki hamujące wydzielanie kwasu solnego: ranitydyna i famotydyna (stosowane zwykle dwa razy dziennie) lub omeprazol i pantoprazol (stosowane raz dziennie)
Leki usprawniające czynność skurczową przełyku (metoklopramid, cisaprid)
Najważniejsze jest unikanie opisanych powyżej sytuacji powodujących cofanie się treści żołądkowej do przełyku. W wielu przypadkach objawy ustępują po zażyciu mleczka lub tabletek zobojętniających kwas solny – różne ich rodzaje są dostępne w aptece bez recepty. Jeśli dolegliwości nie ustępują, konieczne jest stosowanie silniejszych preparatów, które przepisuje lekarz. Zalecenia dietetyczne podano w części dotyczącej zapobiegania. Należy unikać pochylania się i kładzenia po jedzeniu, poza tym zaleca się zwiększenie aktywności fizycznej, ponieważ ułatwi to powrót do prawidłowej masy ciała.
Leczenie farmakologiczne
Leczenie operacyjne
Stosowane jedynie w wyjątkowych, opornych na leczenie przypadkach, przy ciężkim zapaleniu przełyku z towarzyszącą przepukliną rozworu przełykowego przepony. Najczęściej wykonuje się tak zwaną fundoplikację metodą laparoskopową.
Podpis
Opracowała
lek. med. Edyta Zagórowicz
lek. med. Edyta Zagórowicz
Nota prawna
Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.
Stosujemy się do standardu HONcode dla wiarygodnej informacji zdrowotnej -