24 listopada 2024r.
Opis
Jest to ostra choroba zakaźna wywoływana przez bakterię o nazwie pałeczka duru brzusznego (Salmonella). Charakteryzuje się stopniowym pojawianiem się i narastaniem objawów oraz długotrwałym utrzymywaniem się stałej, wysokiej gorączki. Do zachorowań dochodzi najczęściej w krajach i środowiskach o niskim poziomie higieny.
Objawy
Początek choroby jest zwykle mało charakterystyczny: dochodzi do pogorszenia się samopoczucia, pojawiają się bóle głowy, brak apetytu i stan podgorączkowy. Potem dochodzi do stopniowego wzrostu temperatury ciała i dołączają się wymioty i bóle brzucha. Temperatura ciała sięga 39-40°C, co może prowadzić do zaburzeń stanu świadomości. Może pojawić się zaparcie stolca, ale częściej występuje biegunka, w najcięższym okresie wypróżnienia mogą pojawiać się do kilkudziesięciu razy na dobę. Po kilku dniach choroby na skórze może wystąpić wysypka – bladoróżowe drobne plamki na brzuchu i klatce piersiowej. Po około 3 tygodniach choroby temperatura zaczyna spadać i rozpoczyna się okres zdrowienia.
Kontaktu z lekarzem wymaga:
Wystąpienie wymienionych powyżej objawów.
Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:Wysoka gorączka, zaburzenia świadomości
Silne bóle brzucha, stolec z domieszką krwi
Kaszel i odkrztuszanie plwociny z domieszką krwi, duszność
Bóle mięśni nóg, obrzęki nóg oraz bóle stawów
Kontaktu z lekarzem wymaga:
Wystąpienie wymienionych powyżej objawów.
Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:
Przyczyny
Po dostaniu się do przewodu pokarmowego pałeczka duru brzusznego umiejscawia się w jelicie cienkim, po czym wnika do układu chłonnego. Produkowana przez nią toksyna dostaje się do krwi, jest przyczyną gorączki i uszkadza wiele narządów. Źródłem bakterii są wydzieliny chorej osoby, przede wszystkim kał. Do zakażenia może dojść poprzez zakażoną wodę, żywność i mleko oraz przez bezpośredni kontakt z chorym. Dużą rolę w przenoszeniu zarazków odgrywają owady.
Zapobieganie
Zapobieganie polega na przestrzeganiu zasad higieny osobistej, myciu rąk przed jedzeniem, starannym myciu warzyw i owoców, właściwym przechowywaniu żywności (ochrona przed owadami). Wodę można pić tylko ze znanych i zbadanych źródeł. Ponadto ważna jest izolacja chorego i jego wydalin.
Przebieg
Po 3-4 tygodniach właściwego leczenia następuje wyzdrowienie. Choroba jest nadal bardzo niebezpieczna i może zakończyć się śmiercią u osób starszych, z chorobami serca oraz w przypadku wystąpienia ciężkich powikłań. Choroba może nawracać. Ozdrowieńców bada się pod kątem nosicielstwa i poddaje ewentualnemu leczeniu.
Powikłania
Badania
Do potwierdzenia duru potrzebne są badania bakteriologiczne kału i krwi (posiewy). W późniejszym okresie choroby można ponadto oznaczać we krwi obecność przeciwciał przeciwko bakteriom.
Cel leczenia
Celem leczenia jest eliminacja bakterii z organizmu, nawadnianie (u chorych w ciężkim stanie podtrzymywanie funkcji życiowych) oraz zapobieganie powikłaniom.
Leczenie
Zalecenia ogólne
Leczenie ciężkich postaci choroby prowadzone jest w szpitalu, przy mniej nasilonych objawach można prowadzić je w domu. W szpitalu chory otrzymuje kroplówki dożylne i leki w postaci dożylnej lub doustnej. Jeśli chory może odżywiać się doustnie, dieta powinna być początkowo płynna, bezresztkowa (to znaczy bez błonnika, warzyw i owoców) i bogatokaloryczna, aby nie powodować wzdęcia i nadmiernej perystaltyki jelit. Można wykorzystać gotowe, dostępne w aptece płynne odżywki zawierające odpowiednią mieszankę węglowodanów, białek i tłuszczów, która pokrywa zapotrzebowanie kaloryczne. W miarę zdrowienia dietę powoli się rozszerza. Najpóźniej wprowadza się warzywa i owoce.
Leczenie farmakologiczneAntybiotyki (chloramfenikol, ampicylina, kotrimoksazol)
Leki przeciwgorączkowe
Leczenie ciężkich postaci choroby prowadzone jest w szpitalu, przy mniej nasilonych objawach można prowadzić je w domu. W szpitalu chory otrzymuje kroplówki dożylne i leki w postaci dożylnej lub doustnej. Jeśli chory może odżywiać się doustnie, dieta powinna być początkowo płynna, bezresztkowa (to znaczy bez błonnika, warzyw i owoców) i bogatokaloryczna, aby nie powodować wzdęcia i nadmiernej perystaltyki jelit. Można wykorzystać gotowe, dostępne w aptece płynne odżywki zawierające odpowiednią mieszankę węglowodanów, białek i tłuszczów, która pokrywa zapotrzebowanie kaloryczne. W miarę zdrowienia dietę powoli się rozszerza. Najpóźniej wprowadza się warzywa i owoce.
Leczenie farmakologiczne
Leczenie operacyjne
Wskazaniem do leczenia operacyjnego jest wystąpienie groźnych powikłań (przedziurawienie jelit).
Podpis
Opracowała
dr n. med. Edyta Zagórowicz
dr n. med. Edyta Zagórowicz
Nota prawna
Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.
Stosujemy się do standardu HONcode dla wiarygodnej informacji zdrowotnej -