18 kwietnia 2024r.
Opis
Jest to zespół dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, powodowanych przez obecność bakterii lub ich toksyn albo wirusów. Objawy występują nagle i w krótkim czasie po spożyciu pokarmów zawierających czynniki chorobotwórcze. Zatrucia najczęściej zdarzają się w lecie, mogą dotyczyć pojedyczych osób, rodzin lub większych grup ludzi.
Objawy
Zatrucie objawia się gwałtowną biegunką (kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt wypróżnień na dobę), której towarzyszą kurczowe bóle brzucha i wymioty. Stolec jest luźny, wodnisty, często zawiera śluz. Choroba może przebiegać z gorączką lub bez.
Kontaktu z lekarzem wymaga:
Wystąpienie objawów wymienionych powyżej
Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:Nasilenie się objawów, uporczywe wymioty powodujące niemożność przyjmowania płynów doustnie
Osłabienie, spadek ciśnienia tętniczego
Kurczowe bóle mięśni
Kontaktu z lekarzem wymaga:
Wystąpienie objawów wymienionych powyżej
Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:
Przyczyny
Bakterie (salmonella, pałeczka czerwonki, przecinkowiec cholery i inne), ich toksyny (najczęściej tak zwana enterotoksyna gronkowcowa) albo wirusy (rotawirusy, adenowirusy i inne) prowadzą do podrażnienia i ostrego stanu zapalnego błony śluzowej żołądka i jelit. Stan zapalny powoduje wzrost przepuszczalności ściany jelit, woda z naczyń krwionośnych przechodzi do światła jelita, a drobnoustroje i ich toksyny są usuwane z wymiotami i biegunką. Czas, jaki upływa od chwili spożycia zatrutego pokarmu do wystąpienia objawów, różni się w zależności od przyczyny, najczęściej wynosi 6-36 godzin.
Zapobieganie
Każdy produkt spożywczy, głównie pochodzenia zwierzęcego, jest potencjalnym źródłem zakażenia: mięso i jego przetwory, jaja, mleko i przetwory mleczne. Również muchy mogą przenosić zarazki. Zapobieganie polega na: przestrzeganiu zasad higieny osobistej, myciu rąk przed jedzeniem, starannym myciu warzyw i owoców, właściwym przechowywaniu żywności (ochrona przed owadami). Nie powinno się pić nieprzegotowanego mleka „prosto od krowy”. Należy unikać nieświeżych, przeterminowanych pokarmów (zwłaszcza serów i jogurtów, lodów z niepewnego źródła).
Przebieg
Objawy są dokuczliwe w pierwszej dobie choroby, potem łagodnieją i zwykle ustępują bez leczenia. Nie stwierdza się zakażenia człowieka od człowieka.
Powikłania
Badania
Najczęściej nie ma potrzeby wykonywania badań dodatkowych. Jeżeli doszło do znacznego odwodnienia i konieczne jest leczenie szpitalne, pobiera się krew do badania w celu oceny stężenia elektrolitów i wydolności nerek. W przypadku podejrzenia salmonellozy lub masowego zatrucia wykonuje się badanie bakteriologiczne próbki kału.
Cel leczenia
Celem leczenia jest łagodzenie objawów i zapobieganie odwodnieniu organizmu.
Leczenie
Zalecenia ogólne
W przypadku ciężkiej biegunki z cechami znacznego odwodnienia leczenie odbywa się w szpitalu, ponieważ konieczne jest nawodnienie dożylne. Jeśli przebieg choroby jest łagodny, można pozostać w domu. Konieczne jest wypijanie odpowiedniej ilości płynów, osoba dorosła może potrzebować nawet 3-4 litrów na dobę. Najlepiej jest nawadniać się roztworem specjalnej mieszanki elektrolitowej, dostępnej w aptekach. Pomimo wymiotów należy wypijać płyny małymi łykami. Bolesne kurcze brzucha łagodzą ciepłe kompresy. Jeść wolno dopiero od 2-3 dnia choroby, zaczynając od kleików, chudych rosołów i kaszek. Potem można jeść gotowane ziemniaki, marchewkę, kurczaka, cielęcinę i bułeczki, bez surowych owoców i jarzyn, które są dozwolone dopiero po całkowitym wyzdrowieniu. Przez pierwsze dni choroby powinno się pozostać w łóżku, a potem stopniowo powracać do normalnej aktywności fizycznej.
Leczenie farmakologiczneWęgiel (Carbo medicinalis) 3-4 gramy na dobę
Niekiedy leki przeciwwymiotne
W przypadku ciężkiej biegunki z cechami znacznego odwodnienia leczenie odbywa się w szpitalu, ponieważ konieczne jest nawodnienie dożylne. Jeśli przebieg choroby jest łagodny, można pozostać w domu. Konieczne jest wypijanie odpowiedniej ilości płynów, osoba dorosła może potrzebować nawet 3-4 litrów na dobę. Najlepiej jest nawadniać się roztworem specjalnej mieszanki elektrolitowej, dostępnej w aptekach. Pomimo wymiotów należy wypijać płyny małymi łykami. Bolesne kurcze brzucha łagodzą ciepłe kompresy. Jeść wolno dopiero od 2-3 dnia choroby, zaczynając od kleików, chudych rosołów i kaszek. Potem można jeść gotowane ziemniaki, marchewkę, kurczaka, cielęcinę i bułeczki, bez surowych owoców i jarzyn, które są dozwolone dopiero po całkowitym wyzdrowieniu. Przez pierwsze dni choroby powinno się pozostać w łóżku, a potem stopniowo powracać do normalnej aktywności fizycznej.
Leczenie farmakologiczne
Leczenie operacyjne
W zatruciu pokarmowym nie istnieją wskazania do leczenia operacyjnego.
Podpis
Opracowała
lek. med. Edyta Zagórowicz
lek. med. Edyta Zagórowicz
Nota prawna
Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.
Stosujemy się do standardu HONcode dla wiarygodnej informacji zdrowotnej -