Wejście centralne, centralny dostęp dożylny

Brak istotnych przeciwwskazań – jest to zabieg wykonywany w sytuacjach bardzo ciężkiego stanu chorego i konieczny dla dalszego leczenia i diagnostyki pacjenta; czasami lekarz odracza moment wykonania kaniulacji, do chwili ustabilizowania się stanu chorego.

Celem zabiegu jest uzyskanie dobrego dostępu do dużego naczynia żylnego w celu podaży leków, żywienia drogą dożylną i prowadzenia stałej obserwacji chorego (centralne ciśnienie żylne).

Należy prawidłowo ułożyć pacjenta, aby dostęp do nakłuwanej żyły był jak najlepszy.
Pacjent przed rozpoczęciem kaniulacji otrzymuje, jeśli wymaga tego jego stan, środki uspokajające i p/bólowe.

Lekarz myje skórę dziecka i odkaża ją tak, jak przed zabiegiem operacyjnym (zabieg wykonywany jest w warunkach sterylnych). Następnie, w zależności od wybranej metody, nakłuwa igłą żyłę obwodową na ręce lub nodze pacjenta i poprzez igłę wprowadza do żyły bardzo cienki cewnik (drenik), bądź też nakłuwa bezpośrednio dużą żyłę na udzie lub na szyi i podobnie jak poprzednio wprowadza cewnik. W obu metodach za pomocą zdjęcia rentgenowskiego kontroluje się prawidłowe położenie końcówki cewnika. Miejsce wkłucia jest jałowo oklejane plastrami, co uniemożliwia wysunięcie się cewnika. Do zewnętrznego końca cewnika podłączana jest kroplówka z lekami i/lub składnikami pokarmowymi, a jeśli jest taka potrzeba to również czujnik do pomiaru centralnego ciśnienia żylnego. Gdy kaniulacja centralna nie jest już dłużej potrzebna, cewnik zostaje usunięty, a miejsce po wkłuciu zabezpieczone jałowym opatrunkiem.
Czasami, u dzieci cierpiących na przewlekłe choroby przewodu pokarmowego, żywienie możliwe jest wyłącznie drogą dożylną. W takiej sytuacji cewnik do żyły centralnej zakładany jest na okres wielu tygodni czy miesięcy, a dziecko może otrzymywać niezbędne substancje odżywcze przebywając w domu. Rodzice zostają przeszkoleni w zakresie obsługi wejścia centralnego oraz jałowego podłączania preparatów żywieniowych. Muszą oni uważnie obserwować miejsce wkłucia, aby szybko wykryć ewentualne powikłania.

Opracowała
dr n. med. Iwona Maruniak-Chudek