23 listopada 2024r.
Synonimy
Założenie przetoki tętniczo-żylnej
Wskazania do zabiegu
Przewlekła niewydolność nerek (kreatynina >5 mg%).
Przeciwwskazania do zabiegu
Cel zabiegu
Celem zabiegu jest uzyskanie stałego dostępu naczyniowego do dializy.
Przygotowanie
Wymagana jest pisemna zgoda pacjenta na zabieg.
Zalecane (jeśli można czekać) jest wcześniejsze zaszczepienie pacjenta przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.
Konieczne jest oznaczenie grupy krwi i parametrów krzepnięcia (czas protrombinowy, czas kaolinowo-kefalinowy, stężenie fibrynogenu, liczba płytek) oraz morfologii krwi.
Kończyna planowana do założenia przetoki nie powinna być nakłuwana w celu pobierania krwi i podawania leków!
Lekarz może zalecić wykonanie badań naczyń kończyny górnej planowanej do założenia zespolenia (dopplerowskie badanie ultrasonograficzne, flebografia).
Zalecane (jeśli można czekać) jest wcześniejsze zaszczepienie pacjenta przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.
Konieczne jest oznaczenie grupy krwi i parametrów krzepnięcia (czas protrombinowy, czas kaolinowo-kefalinowy, stężenie fibrynogenu, liczba płytek) oraz morfologii krwi.
Kończyna planowana do założenia przetoki nie powinna być nakłuwana w celu pobierania krwi i podawania leków!
Lekarz może zalecić wykonanie badań naczyń kończyny górnej planowanej do założenia zespolenia (dopplerowskie badanie ultrasonograficzne, flebografia).
Opis zabiegu
W pierwszej kolejności rozważa się założenie przetoki na kończynie niedominującej (lewa u praworęcznych) nieco powyżej nadgarstka (zespolenie t. promieniowej z żyłą odpromieniową). U chorych z cukrzycą i osób starszych z cienkimi, uszkodzonymi naczyniami może być konieczne założenie przetoki w okolicy zgięcia łokciowego (czasami z użyciem sztucznego naczynia lub żyły pobranej z uda). Decyzję o rodzaju zakładanego zespolenia podejmuje operator uwzględniając również swoje doświadczenie.
Zabieg jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym, przewodowym (pni nerwowych kończyny górnej) lub ogólnym w obecności anestezjologa.
Po przygotowaniu pola operacyjnego, umyciu i dezynfekcji chirurg wypreparowuje naczynia, a następnie je zespala, czasami przy pomocy sztucznej protezy lub żyły pobranej z uda chorego. Zabieg kończy się założeniem opatrunku.
Od chwili założenia przetoki jest zazwyczaj wyczuwalny szmer przepływu (po przyłożeniu opuszek palców powyżej miejsca operowanego). Ręka po zabiegu może być przejściowo obrzęknięta.
Po około 14 dniach szwy mogą być usunięte, a chory rozpoczyna trenowanie przetoki. W tym celu potrzebna jest piłeczka gumowa lub krążek mieszczące się w dłoni oraz opaska uciskowa na ramię (wykonana z szerokiej gumki ubraniowej zeszytej tak, aby po włożeniu na ramię uciskała je dość silnie powodując poszerzenie żył poniżej ucisku – należy pokazać opaskę swojemu lekarzowi). Trening rozpoczynamy od ściskania piłeczki lub krążka przez 15 minut 6 razy dziennie. Po tygodniu zakładamy opaskę i ćwiczymy ściskając piłeczkę lub krążek przez 15 minut, a następnie zdejmujemy opaskę. Ćwiczenia powtarzamy 6 razy dziennie. Po 2 tygodniach ćwiczeń lekarz wraz z pielęgniarką stacji dializ oceniają, czy poszerzenie żył jest zadawalające i zlecają dalsze ćwiczenia i kontrole.
W przypadku, gdy dostęp naczyniowy będzie potrzebny dopiero za kilka miesięcy ćwiczenia mogą być nawet zbędne – należy to uzgodnić z lekarzem.
Nie wolno zapominać, że kończyna z przetoką nie powinna być nakłuwana w celu pobierania krwi lub podawania leków!
Zabieg jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym, przewodowym (pni nerwowych kończyny górnej) lub ogólnym w obecności anestezjologa.
Po przygotowaniu pola operacyjnego, umyciu i dezynfekcji chirurg wypreparowuje naczynia, a następnie je zespala, czasami przy pomocy sztucznej protezy lub żyły pobranej z uda chorego. Zabieg kończy się założeniem opatrunku.
Od chwili założenia przetoki jest zazwyczaj wyczuwalny szmer przepływu (po przyłożeniu opuszek palców powyżej miejsca operowanego). Ręka po zabiegu może być przejściowo obrzęknięta.
Po około 14 dniach szwy mogą być usunięte, a chory rozpoczyna trenowanie przetoki. W tym celu potrzebna jest piłeczka gumowa lub krążek mieszczące się w dłoni oraz opaska uciskowa na ramię (wykonana z szerokiej gumki ubraniowej zeszytej tak, aby po włożeniu na ramię uciskała je dość silnie powodując poszerzenie żył poniżej ucisku – należy pokazać opaskę swojemu lekarzowi). Trening rozpoczynamy od ściskania piłeczki lub krążka przez 15 minut 6 razy dziennie. Po tygodniu zakładamy opaskę i ćwiczymy ściskając piłeczkę lub krążek przez 15 minut, a następnie zdejmujemy opaskę. Ćwiczenia powtarzamy 6 razy dziennie. Po 2 tygodniach ćwiczeń lekarz wraz z pielęgniarką stacji dializ oceniają, czy poszerzenie żył jest zadawalające i zlecają dalsze ćwiczenia i kontrole.
W przypadku, gdy dostęp naczyniowy będzie potrzebny dopiero za kilka miesięcy ćwiczenia mogą być nawet zbędne – należy to uzgodnić z lekarzem.
Nie wolno zapominać, że kończyna z przetoką nie powinna być nakłuwana w celu pobierania krwi lub podawania leków!
Możliwe powikłania
Podpis
Opracował
dr n. med. Jerzy Chudek
dr n. med. Jerzy Chudek
Nota prawna
Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.
Stosujemy się do standardu HONcode dla wiarygodnej informacji zdrowotnej -